Opryszczka to wirusowa choroba zakaźna. Wywołuje ją wirus opryszczki pospolitej należący do rodziny Herpesviridae. Wyróżnia się dwa typy wirusa. Pierwszy herpes simplex virus określany skrótem HSV-1 lub HHV-1 (human herpesvirus) powoduje wystąpienie objawów głównie w obrębie głowy, przede wszystkim czerwieni wargowej, jamy ustnej, skóry okolicy ust, nosa, uszu, ale także narządów płciowych. Typ drugi HSV-2 lub HHV-2 powoduje wystąpienie zmian opryszczkowych na narządach płciowych, skórze krocza i pośladków.
Opryszczka – zakażenie
Pierwotne zakażenie może wystąpić w każdym wieku, jednak najczęściej obserwuje się je w pierwszych dekadach życia, HSV-1 w dzieciństwie, HSV-2 w okresie dojrzewania i młodych dorosłych osób. Częstość występowiania przeciwciał HSV-1 koreluje z wiekiem i statusem społeczno-ekonomicznym, a HSV-2 ze stopniem aktywności seksualnej. Do zakażenia dochodzi podczas bezpośredniego kontaktu z wydzieliną pęcherzyków objawowej opryszczki HSV-1 w trakcie pocałunków, HSV-2 w trakcie kontaktów seksualnych. Możliwe jest też zakażenie pośrednie przez przedmioty, np picie z jednej butelki. W miejscu wniknięcia tworzy się cienkościenny pęcherzyk. Wewnątrz gromadzi się surowicza wydzielina z wirusami. U osób z prawidłowym układem odpornościwym dochodzi do ustąpienia zmian skórnych, a wirus wstecznie nerwem czuciowym przedostaje się do komórki nerwowej zwojów grzbietowych. Wirus powodujący zakażenie w obrębie jamy ustnej lokalizuje się głównie w zwojach nerwu trójdzielnego, a w obrębie narządów płciowych w zwojach krzyżowych. Tam ulega uśpieniu i w takiej formie pozostaje do końca życia człowieka. Pod wpływem różnych bodźców np. przeziębienia, nasłonecznienia, zabiegów medycyny estetycznej, stomatologicznych, urologicznych, chorób przenoszonych drogą płciową, krwawienia menstruacyjnego i innych może dochodzić do czasowej reaktywacji wirusa. Wówczas w obrębie unerwienia nerwu czuciowego na skórze pojawiają się pęcherzyki.
Opryszczka objawy
Pierwotne zakażenie narządów płciowych spowodowane jest przez HSV-2, rzadziej HSV-1. Do zakażenia dochodzi w trakcie kontaktów seksualnych waginalnych, oralnych, a także analnych. Pierwotna może przebiegać bezobjawowo, ale także powodować uporczywe objawy. Klinicznie nie sposób odróżnić zakażenie wirusem HSV1 od HSV-2. Okres inkubacji wynosi 3-7 dni. Objawy utrzymują się średnio 10-12 dni.
Opryszczka objawy u kobiet
Pęcherzyki pojawiają się na wargach sromowych, przedsionku pochwy, skórze ud. Pod wpływem chodzenia, drapania pęcherzyki pękają i tworzą się płytkie owrzodzenia. Objawom towarzyszy świąd, pieczenie i ból. Zmiany w cewce moczowej powodują znaczne dolegliwości w trakcie oddawania moczu. Owrzodzenia błony śluzowej występują również w pochwie i na szyjce macicy.
Opryszczka objawy u mężczyzn
Pęcherzyki mogą wystąpić za żołędzi, napletku, penisie, mosznie, udach, pośladkach, okolicy odbytu. W suchych miejscach pęcherzyki wysychają lub tworzą się w krosty, a następnie strupy; w miejscach wilgotnych pęcherzyki szybko pękają powodując płytkie owrzodzenia. Pęcherzykom i owrzodzeniom towarzyszy świąd, pieczenie i ból. U 30% mężczyzn opryszczka występuje również w cewce moczowej powodując znaczny ból w trakcie oddawania moczu.
Nawrotowa opryszczka narządów płciowych
Reaktywacja wirusa powoduje ponowne pojawienie się zmian opryszczkowych na narządach płciowych. Objawy są podobne jak w infekcji pierwotnej, ale dolegliwości z reguły mniej nasilone. Przebieg choroby jest krótszy i trwa ok 7-10 dni.
Opryszczka – inne postaci kliniczne
- opryszczka wargowa
- opryszczkowe zapalenie dziąseł
- opryszczkowe zapalenie gardła
- opryszczkowe zapalenie rogówki
- zanokcica opryszczkowa
- opryszczka gladiatorów
- wyprysk opryszczkowy
- opryszczkowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu
- inne opryszczkowe zapalenia narządowe
Opryszczka – diagnostyka
- serologiczna – oznaczanie przeciwciał HSV-1 i HSV-2
- genetyczna – wykrywanie materiału genetycznego wirus HSV-1 i HSV-2
Opryszczka – leczenie
Leki przeciwwirusowe maść, krem, tabletki, leki dożylne.
